İyilik adına tüm unvanların sahibi duayen sanatçı Ayla Algan

Merhaba Sevgili Ogün okurları yeni bir haftada daha sizlerle beraber olmanın haklı gururu içerisindeyiz.

Bu hafta sizlere, müzik ve tiyatro sanatlarını iç içe yaşayan bir sanatçı olan sevgili dostum ve hayranı olduğum Ayla Algan’ı anlatacağım.

Yunus Emre’nin şiirlerini Almanca, Fransızca, İngilizce olarak şiirli-şarkılı okuyarak Yunus Emre’yi dünyada tanıtan Ayla Algan’a millet olarak hayran olmamızın nedenlerini saymakla bitiremeyiz.

Onu halka mal eden ise mizahi bir dili olan “Koca Öküz” adlı şarkısı olduğunu hepimiz biliyoruz.

Tiyatroda Hamlet rolünü oynayan dünyadaki sayılı kadın oyuncu arasında yer alan Sayın Ayla Algan Hanımefendi Tiyatro alanında eğitmenlik yapmaya, ayrıca sinema filmleri ve dizilerde rol almaya devam etmektedir. Şu sıralar ‘Çeken Bilir’ filminde usta oyuncu arkadaşlarının yanı sıra öğrencileriyle beraber çekimlerde emek harcadığını da sevinç ve onurla izliyoruz.

Evet, dolu dolu geçen başarılarla dolu Ayla Algan portremize başlamadan önce tüm başarı, yaşam ve projelerine gazete sayfalarının yetmeyeceğini de sizlere bildirmek isterim.

İşte bir hanımefendi, işte bir sanat aşığı, bir arkadaş, bir öğretmen, bir oyuncu, bir şarkıcı, bir sanatçı, bir sırdaş kısaca iyilik adına ne unvan var ise hepsini bir arada barındıran Ayla Algan…..

29 Ekim 1937’de İstanbul’da doğan Ayla Algan’ın babası Girit göçmeni tüccar Vedat Kasman, annesi ressam Nevzat Kasman’dır. Ayla Algan daha yürümeye başlamadan duvara tutunup Samba yapması ile ailesine sanat yeteneğini o yıllarda hissettirmiş.

Ailenin tek çocuğu olan Ayla Algan, çocukluğunda piyano, bale ve şan dersleri alırken, 5 yaşında başladığı piyano öğrenimini lise öğrenimi için Fransa’ya gidene kadar 11 yıl boyunca sürdürmüştür. Ortaokulu İstanbul’daki Notre Dame de Sion’da, liseyi Fransa’daki Versailles Lisesi’nde okumuştur. Lise öğrenimi devam ederken tanıştığı Beklan Algan ile evlenmiştir.

Eşi Beklan Algan ile birlikte Amerika’da New York Actor Studio Actor’s Repertuary Theatre’s of Broadway sahne eğitimi alan sanatçı, Türkiye’ye döndükten sonra İstanbul Şehir Tiyatroları’nın kadrosuna girmiş ve 1961’de Tarla Kuşu oyunu ile tiyatroda ilk rolünü oynamıştır. Aynı yıl Hamlet oyununda rol almış; hem Ophelia hem de erkek rolü olmasına rağmen Hamlet karakterini canlandırmıştır. Bu nedenle Ayla Algan, “Erkek Hamlet” olarak anılmıştır.

1966’da Muhsin Ertuğrul’un istifası üzerine Şehir Tiyatroları’nda ayrılmış, bir süre LCC Language and Culture Center Tiyatro Okulu’nda tiyatro öğretmenliği ve oyuncu çalıştırma dersleri vermiştir. Buradan Macit Koper, Taner Barlas, Cezmi Baskın, Meral Çetinkaya ve Rutkay Aziz gibi değerli oyuncu ve yönetmenler çıkmıştır.

1964’te yönetmenliğini Ertem Göreç’in yaptığı, senaryosu Vedat Türkali’ye ait olan Karanlıkta Uyananlar filmi ile ilk kez sinema dalında çalışmalara başlamış, 1966’da Atıf Yılmaz’ın yönettiği Ah Güzel İstanbul filminde ilk kez başrol oynamıştır.

1971’de Paris’in ünlü konser salonu Olimpia’da sahneye çıkan Algan, 1972 yılında Paris’te Jean L. Bazault yönettiği Recamier Tiyatrosunda, Peter Brook’un Tiyatro Atölyesine, davetli olarak katılmıştır. 1972-1979 yılları arasında Paris’te yaşamış ve müzikle ilgilenmiştir.

1972’de Turizm Bakanlığı’nın isteği üzerine Yunus Emre’nin 650. yıldönümü için bir albüm hazırlamıştır. 1975 yılında dünyaya gelen kızına Yunus Emre’den esinlenerek “Sevi” adını vermiştir. 1973’te Bulgaristan’daki Uluslararası Altın Orfe Şarkı Yarışması’nda savaş karşıtı bir şarkı söyleyerek ikincilik ödülünü alan Algan’a aynı yıl devlet sanatçısı ünvanı verilmiş ve UNICEF Onur ödülüne layık görülmüştür. 1977’de Polonya Sopot Festivali’nde Oda Kızılderililerinin sorunları üstüne bir şarkı ile dünya birinciliği kazanmıştır.

1980’de Berlin’e giderek, Schaubühne Tiyatrosu’nda dört yıl boyunca Tuncel Kurtiz, Şener Şen, Macit Koper gibi sanatçılarla işçi tiyatrosu yapmıştır.

1984 yılında Erol Keskin, Beklan Algan, Prof. Cevat Çapan, Taner Barlas, Ahmet Levendoğlu, Macit Koper, Haluk Şevket, Yekta Kara, Müge Gürman, Metin Deniz, Ergüder Yoldaş, Prof. Süleyman Velioğlu, Oben Güney gibi meslektaşlarıyla BİLSAK Tiyatro Atölyesi’ni kurmuştur.

1988 yılında ise Beklan Algan, Erol Keskin, Haluk Şevket Ataseven ile birlikte Tiyatro Araştırma Laboratuarı (TAL)’ı kurmuş ve burada pek çok deneysel projeye imza atarak genç tiyatro oyuncularının eğitimine katkıda bulunmuştur.

1996 yılında İstanbul Şehir Tiyatroları’nda Genel Sanat Yönetmeni Yardımcılığı görevinde bulunmuştur.

Halen sanat hayatına devam etmekte olan Ayla Algan, “Seni Seviyorum Rosa”, “Harem Suare”, “O da Beni Seviyor” gibi onlarca filmde ve “Biz Size Aşık Oduk”, “Üzgünüm Leyla”, “Aliye” gibi çeşitli dizilerde rol almıştır. Ayrıca “Yaratıcı ve Çağdaş Tiyatro Teknikleri kursu” ile de ünlü oyunculara oyuncu koçluğu yapmaktadır.

Koroporte Sanat Grubu’nun hem tiyatro eğitmeni hem de anlatıcısı olarak, Koroporte’nin İş Sanat’ta sahnelenen “Hayvanlar Karnavalı 2005 – 2006 – 2007” ve “Bir Sergiden Tablolar 2007 – 2008” gösterilerinde rol almıştır.

2011 yılında İstanbul Drama Sanat Akademisi Genel Sanat Yönetmenliği ve bunun yanında, tiyatro ve yaratıcı drama metodu kullanarak yabancı dil eğitimi olan “İngilizce Tiyatro Sertifika Programı” ve “Sinema-Tiyatro Oyunculuk Atölyesi” eğitmenliği görevlerini üstlenmiştir.

Ödülleri:

1965 Fizikçiler oyunundaki rolüyle “İlhan İskender Ödülü” – 1967 “Ah Güzel İstanbul” filmi ile San Remo Bordighera Film Şenliği-Gümüş Ağaç Ödülü – 1972 Devlet Sanatçısı – 1973 Bulgaristan-Altın Orfe Şarkı Yarışması İkincilik Ödülü – 1972 Unicef Sanatçısı – 1974 Olimpia Birinciliği – 1977 Polonya-Sopt Festivali Pop Müzik Yarışması Birincilik Ödülü – 1978 Sopot Dünya Birinciliği; Şarkı-Yorum – 1996 Türkiye Yazarlar Birliği En İyi Oyuncu Ödülü – 1997 Ankara Tiyatro Festivali, Onur Ödülü – 2011 Troia Antik Kenti, Homeros Ödülü – 2011 Altın Çınar Ödülleri, Yaşam Boyu Onur Ödülü – 2013İstanbul Tiyatro Festivali Onur Ödülü  ile ismini sayfaların alamayacağı bir çok ödül…

Rol aldığı bazı Tiyatro oyunları:

Hamlet Hamlet – Hamlet Ophelia – Sezuan İyi İnsanı – Fizikçiler – Çil Horoz – Kuşlar – Nesrin – Moliere’in Hayatı – Sinekler – Üç Kuruşluk Opera – Rozenbergler Ölmemeli – Ölü Canlar – Orta Direk – Nazım Hikmet İnsan Manzaralarında – Aşk Hastası – Troya İçinde Vurdular Beni  – Yunus Emre ve Pir Sultan Abdal’ın Hayatı ve Dizeleri – İstanbul Gözleri Mahmur – Everest My Lord – Misyon (Bir Devrimi Anmak) – Orkestra  – Nazım’a Armağan – Giden Tez Geri Dönmez  – Keşanlı Ali Destanı  – Talihli Amale – Kurban – Keloğlan – Hayvanlar Karnavalı – Bir Sergiden Tablolar – Peer Gynt – Ben Kimim Per Gynt? – Ninnari Ninniler 2011 – Sandalyeler- Siz Hala Burada mısınız? ile sayamadığımız bir çok oyun…

Filmografisi:

Karanlıkta Uyananlar (1964) – Yıldız Tepe (1965) – Biraz Kül Biraz Duman (1966) – Ah Güzel İstanbul (1966) – Zilli Nazife (1967) – Yılan Soyu (1969) – Gölgedeki Adam (1970) – Son Söz Benim (1970) – Salak Bacılar (1975) – Eksik Etek (1976) – Çil Horoz (1987) – Dört Mevsim İstanbul: İstanbul Bir Özlemdir (1990) – Seni Seviyorum Rosa (1992) – Yaz Yağmuru (1993) – Kız Kulesi Aşıkları: Hera ile Leandros (1993) – Doktora Bak Doktora (1994) – Ali sakın arkana bakma (1996) – Beşi bir yerde (1996) – Sıdıka (1997) – Harem Suare (1999) – Şükran Büfe (1999) – Kurşun Kalem (2000) – Yıldız Tepe (2000) – Hanım Ağa (2000) – Üzgünüm Leyla (2000) – O da Beni Seviyor (2001) – Hızma (2002) – Havada Bulut (2002) – Biz Size Aşık Olduk (2002) – Metropol Kabusu (2003) – Ziyaret (2004) – Arapsaçı (2004) – Aliye (2004) – Yadigar (2004) – Öteki Türkiye’de Bir Cumhurbaşkanı (2004) – Patroniçe (2004) – Binbir Gece (2006) – Ayda (2007) – Şöhret Okulu (2007) – Ezber (2009) – Yüreğine Sor (2010) ile sayfalara sığamayan bir çok film…

Diskografisi:

Ayla Algan (Coşkun Plak-1976) – Aşka Veda (Coşkun Plak-1977) – Yunus Emre (T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı) – En İyileriyle Ayla Algan (Ossi Müzik-2008) ile birçok birbirinden değerli eserler…

CENGİZ AYGÜN / BİR PORTRE